Флоп

(By Roger Mortis, 294/174)

На сите ни е позната причата за Титаник, металниот мастодонт и наводното техничко чудо кој потонал на своето прво патување. Но имало и бродови кои не стигнале ни до тоа, не стигнале ниту до тестирање на машинеријата и пловноста или до пробно патување на кратка релација. Има бродови кои не стигнале никаде.

Не може да се знае какви мисли се роеле низ главите на насобраната маса народ во пристаништето Сестри Леванте на северот на Италија едно мирно пладне на 22.Септември 1907.

Политичари, бизнис могули, римокатолички свештеници, продавачи на печени костени, фино облечени дами, локален пролетаријат и остала жабарска раја - биле тука да посведочат на лансирањето на најголемиот италијански патнички брод на сите времиња.

Принчипеса Јоланда, 150 метарскиот прекуокеански линијаш со некои 16.000 тони депласман требало да биде гордоста на нацијата позната по гнетење тестенини и лош фудбал. Со капацитет од 1.600 патници и 360 членови на екипажот, невиден луксуз и техничка опременост, овој брод бил врвот на Навигационе Џенерале Италиана, компанија за прекуокеанска пловидба и постојан снабдувач на Северноамериканскиот континент со свежо емигрантско месо.

На даден сигнал за спуштање на бродот низ навозот во водата, Принцезата веднаш стигнала во водата и истиот момент, накривувајќи критично на една страна преку самото спуштање во вода започнала да прима вода низ бројните отворени кабински прозори и остали дупки во трупот. Бродот кој требало да служи со децении - останал над вода неверојатни 22 минути пред да потоне пред очите на илјадниците присутни кои во неверица, шок и паника не можеле да им поверуваат на сопствените очи. Со тоа бил соборен и 279 години стариот рекорд на шведскиот адмиралски брод Васа кому му требале три часа да се најде на дното на денот на неговото свечено пуштање во оперативна употреба.

Екипажот и новинарите кои се наоѓале на него сепак навремено го напуштиле овој бизарен и епски флоп од брод и за среќа немало човечки жртви.

Единствена жртва била националната гордост на рајата која вербално комуницира со помош на нервни тикови. 

Понатамошните инспекции на бродот јасно укажале дека нема да може да биде изваден и спасен и покрај тоа што се наоѓал плитко, на самиот брег. Останало само да се спаси она што може, највредната апаратура како супермодерното бежично радио на Маркони и моќните парни мотори со тројна ескпанзија на пареата. Трупот останал да гние во пристаништето како нем сведок на инженерско-технолошко-пропагандната катаклизма.

Претпоставките за нарушениот центар на гравитација биле најактуелни, а бидејќи Принцезата имала и своја сестра, Принчипеса Мафалда која исто така била во изградба - научените лекции биле применети за барем вториот и последен брод од истата класа не биде сличен дебакл. Низ трупот бил ставен соодветен баласт а дел од структурата на палубата била отстранета со цел да не дојде до критично преоптоварување и накривување. 

Но животот е непредвидлив а судбината притаена па така проклетството било само одложено, конструкторскиот флоп бил само латентен и се активирал во 1927 кога овој брод, после 18 години служба се претворил во трагедија. Историјата на втората Принцеза била исполнета со проблеми, епидемии поради расипување на фрижидерите и затнувања на цевките на отпадни води, глувеење низ океанските широчини на неколку наврати  поради тотален колапс на погонската група, откачување на едниот па чак и двата (?!) пропелери, заглавуање на кормилото и лутање налево или надесно, гнилеж на дното на трупот и соодветно примање вода...

А тој 25.Октомври 1927 бил особен ден. 

Тогаш, едниот од пропелерите не се задоволил со едноставно откажување туку започнал да се тресе и да се витка кон трупот - попатно сечејќи го истиот на неколку места и овозможувајќи на водата да започне да навлегува брзо. Сигурносните врати не функционирале и тоа го означило крајот на патот за овој брод. Среќната околност била што потонувањето се случувало на рута омилена при патување во Јужна Америка и неколку брода пристигнале навреме за да ги спасат повеќето луѓе од бродот. Сепак, 314 души биле препуштени на нивниот воден гроб, од вкупно 1.259 колку што се наоѓале на Принцезата во тој момент.

До ден денес оваа несреќа останува најтешка во историјата на Апенинското морепловство, кое пак во 2014 не изненади со нова катастрофа, потонувањето на Коста Конкордија познато по бегањето на жабарскиот офицерски кадар на чело со капетанот и оставањето на патниците да се удават.

На тој начин завршува една неважна прикаска за двете заборавени огромни метални сестри кои биле зачнати под несреќна ѕвезда, под лош распоред на небото, под гневот на морето, технолошки флопови во потрага по несреќа, ужас, јаглен и лешеви.