Еден тотално безначаен квази-јублилеј, на дното на виртуелната реалност - тоа би бил овој тристоти блог-пост, поттикнат од вечната и несовладлива љубов кон необичното, бизарното, мистичното и необјаснетото, беспотребен текст на некаков лик кој куца на тастатура за да се справи со болката преку воајеризам на нечија туѓа болка, некогаш, низ изгубените страници на малите истории, никогаш напишани и (скоро) од никого запомнети...
Некаде заглавени помеѓу ураганот на судбината и фанатизмот на индивидуалецот, затекнати во пркосот и никогаш до крај разјаснети - остануваат животните приказни кои не може да ги замисли ни најголемиот фантазер помеѓу сценаристите во Холувид.
Дури никој од нив не се осмелува да напише нешто за, да кажеме Жил Бургле познат како Кожниот Човек кој го носел својот Крст низ вечниот круг на североистокот на САД или за Лилиан Алинг, жената која тргнала во еден правец, во окото на Бурата, во самракот на предодреденоста, во очајот на осаменоста, од Њу Јорк кон Беларус.
А што беше тоа Беларус?
Па да, Белорусија.
Некаква територија на север од Чернобил.
Да. Таа тргнала од ТОЈ Њу Јорк кон Беларус.
Пешки.
За Лилиан Алинг или едноставно Лили, не дигаат галама ниту безбројните псевдо-феминистички организации. Иако нејзиниот спектакуларен подвиг е чудесен - тој нема контекст кој им е потребен на навремено "ухлебените" и крајно загрижени особи кои го експлоатираат јавниот простор со глупости низ медиумите во земјите каде што основните егзистенцијални прашања се одамна решени.
Лили не сакала да докаже никому ништо, не пратела никаков дискурс кој би бил употребен за дрдорења на родови теми и дилеми, немала никакви амбиции, скраја било - не следела ниту идеологија или религија.
Лили само сакала да си го пронајде домот.
Да се врати во светот од кој доброволно никогаш не заминала.
Светот кој останал како Светилникот на крајот на желбата за живот.
Родена на крајот на векот, во место во кое нејзиниот живот ќе бидне понесен од трагиката на мноштвото одвратни настани кои започнале да се редат како на филмска лента, една револуција, погроми, една светска војна, друга револуција, па трета, па контрареволуција, глад, болести, очај и страв. Лилиан заедно со потесната фамилија морале да избегаат некаде, а некаде тогаш значело - во Америка.
Среќа во несреќа, имале доволно средства тоа да го сторат, наводно биле Евреи а Евреите наводно сите имаат пари. А веројатно и воопшто не биле Евреи. Нејзиното право име е непознато. Она кое осамнало на пасошот прегледан на островото Елис веројатно било вешт фалсификат чија цел била влез во ветената земја.
Околу 1925 година, Лилиан веќе е во Америка, вработена во некаква фабрика и ако ништо друго барем е безбедна од хаосот кој го остави зад себе во новоиспилениот ентитет наречен Советски Сојуз.
Срамежлива и повлечена, склона на илузии и очекувања за среќен живот и голема љубов, Лилиан се затекнала себеси во најстрашната од сите осамености, онаа во големиот град, онаа која мотивира многу осамени лица да легнат на железничките шини, да посегнат по шишето со смртоносна течност, кон парчето олово истрелано кон черепот, кон гранката или гредата каде што со посредство на јаже или каиш го напуштаат светот на изолацијата...
Иако брзо го совладала англискиот јазик, тоа не и помогнало премногу, на половина пат помеѓу гетоизираната заедница на избеглици од старата Руска Империја и жителите на Њу Јорк, двете страни на клештите кои ја истргнувале душата од телото на јадничката Лили.
Омаловажувана од сонародниците, игнорирана од Њујорчаните, и онака разнишата самодоверба на Лилиан допрела ново дно.
Но не за долго.
Некои подоцнежни и помалку површни истражувачи на животот на госпоѓица Алинг тврделе дека една од компонентите на тагата на Лилиан била и таа што таму некаде, во мизеријата Белоруска, морала да се раздели со нејзината животна љубов, некој тип кој поради немање пари и имање тешка рана од војната не можел да патува со неа во Америка.
Некои би рекле дека во милионски град преполн со секаква раја не би требало да биде проблем за Лили да си најде нова љубов, но тоа било попусто, таа отсекогаш си била така малку...чудна, родена на некој баксузен меридијан, под необичен сплет на распореденост на небеските параметри, со поинаков софтвер во главата.
И така Лилиан одлучила да се врати назад, во немаштијата, кај неименуваниот тип кој можеби и не бил повеќе жив, на местата кои ги знаела уште од мала, да стигне до препознатливите рељефи на ридовите и ливадите низ кои радосно трчала низ пролетните денови како дете.
Но како до пари за билет назад? Бродските цени во тоа време, па макар и за трета класа биле прилично скапи. Помеѓу киријата, храната, превозот и останатите трошоци, сметката никако не испаѓала охрабрувачка. Како до виза за влез во веќе темелно изолираниот Советски Сојуз кој прераснувал во престолнина на Паранојата? Немањето амбасада или конзулат на таа земја во радиус од 5.000км преставувал географски придонес во полза на бирократската злоба.
Можеби за 5-6 години и ќе успее да заштеди. Можеби за десетина СССР ќе отвори амбасада во САД. Можеби...
Но како што кажавме, такви ситници како немање пари и виза не ја уплашиле Лилиан и таа се одлучила да си оди назад - пеш!
Припремите вклучувале чести посети на јавната локална библиотека каде што Лилиан копирала географски карти и исцртувала маршрути и правци на движење. Патот бил избран, скромната заштеда која и останала после набавката на храна, облека, торба и чизми за патување, еквивалент на денешни 300 долари. Комплетот го надополнувала челичка шипка која ја пронашла во фабриката со двојна намена, потпирач при одење и заштита од ѕверови, дво-и четворо ножни.
Еден ден во доцната пролет 1927, после две години престој во Њу Јорк, Лилиан Алинг тргнала назад. Не се познати реакциите на породицата по тоа прашање но тоа и не е важно.
Планот бил да се изоди преку Канада и Аљаска до Беринговиот проток, ако може да се поминат тие 80-тина километри кои ги делат континентите - пеш, во случај да температурите се доволно ниски за да може да се оди преку мразот, а ако не се, да се набави чамец од локалните Ескими и со него да се совлада тој премин.
Лилиан била забележана во Чикаго, Минеаполис, Винипег и остали градови и села за да нејзнината приказна добие на публицитет во Хејзелтон, Британска Колумбија на пат кон Јукон и повторно влегување во САД овој пат во Аљаска.
Но таму, во Хејзелтон, локалниот шериф бил загрижен.
Бидувајќи доцна есен, евентуално тргнување на Лилиан на планираната рута би значело сигурна смрт при температури од -50 степени и поларните ветришта кои ровареле низ белиот пекол. Соочен со упорноста на Лили, шерифот се одлучил за превентивно дејство. Дали малата по раст госпоѓица го разбудила алтруистичкиот нагон во него или што и да било, тој ја уапсил поради скитништво (!?) и ја сместил во топла и осветлена ќелија со три оброци дневно, да ја закрепне малку и да ја излечи од тврдоглавоста.
Со надоаѓањето на пролетта, физички и психички одморена и опоравена, Лили се збогувала со локалните лица и понекој залутан новинар кој ја пишувал нејзината сторија за неколку големи весници. Сепак морала да надокнади за презимувањето на сигурно и го засилила темпото до неверојатни 50км дневно одење.
Учејќи како да преживува во дивината во `од, хранејќи се со ретките плодови на шумите и горите, таа била на прагот на Чудото. За тоа време, низ Северна Америка весниците објавувајќи ја сторијата за жената која тргнала пеш на пат од 10.000км и донеле кратка но голема популарност, за што таа немала поим.
Следејќи совет на некој скитник, таа се одлучила да ја следи трансконтиненталната телеграфска линија на Јуконскиот сектор при што стигнала во Досон Сити, центар на изгубените души заробени од златната грозница која ледбеела наоколу како дух на пропаднатите надежи на стотици поранешни ископувачи на злато. Таму пронашла работа како келнерка за да ја помине втората зима по патот и да купи чамец и остали ствари.
Со помош на чамецот, преку реката Јукон и некои притоки, таа стигнала до Ноум, мало пристаниште на прагот на Беринговиот проток. Ескимите подоцна им раскажале на новинарите дека и помогнале да го премине протокот и дека таа успеала во тоа!
Но тоа била и последната сигурна информација за неа. Од збогувањето со Ескимите понатаму, Лили влегува во нејасниот свет на мистеријата, на трагедијата, на конфузијата и тагата.
Што се случило со неа после пристигнувањето на азиско-сибирско-советско тло никој не знае со сигурност. Како да била проголтана од Случајноста, од несфатливо огромната пустелија и уште поужасната ситуација позната како Сталиновото царство.
Три децении подоцна, случајна средба на канадски писател со советски морнар на неутрален терен била повод за нови шпекулации. Морнарот тврдел дека во некакво село наречено Провиденија во Сибир ја забележал необичната жена во парталави алишта како се обидува да купи храна и ствари за да продолжи по патот. Но патот бил препречен од локалните власти кои во неа виделе капиталистички шпион, империјалистички провокатор пратен да прави којзнае што на штета на домовината на работничката класа.
Завршила во Архипелагот Гулаг каде што ги оставила своите коски на непозната точка, низ мачните логорски работни денови со малку храна и вода и многу смрт.
Но тоа било само мислење на морнарот и на некои новинари. Други слушнале за скромен дрвен надгробен спомен кој го носел нејзиното име на гробиштата во Јакутск, релативно голем град во Сибир.
Трети верувале дека конечно успеала да се врати дома, но од љубовта на нејзиниот живот останал само затворениот гроб, четврти укажувале на гласини од поранешниот Естонски амбасадор кој во една прилика во Ленинград упатувал на можноста дека Лилиан Алинг го пронашла својот љубен жив - и заедно со него подоцна се криеле од советските власти пребегнувајќи преку граница од Беларус во Естонија каде што под превезот на посакуваната анонимност доживеале релативно среќни десетина години, барем до окупацијата на Естонија од страна на СССР во 1940 година кога повторно морале да бегаат...
Има во оваа тажна сторија доволно штоф за кроење на епилог кој одговара на сечиј карактер, како на песимистичниот кој крајот го лоцира веднаш во пеколот на Гулагот или уште победно - во длабочините на Беринговиот проток, така има простор и за оној оптимистичниот, како шкрабателот на овој тристоти пост кој секако е доволно меланхоличен и би бил среќен доколку крајот бил некаде далеку од прогонот, после многу децении исполенти со среќа на парот исцрпени души, реминисценција на доживеаните авантури, меѓусебно помагање за премостување на последиците од тешките им животи и барем мала надокнада од Судбината, Универзумот или некоја слична илузија за сите страданија кои ги доживеала несреќната Лили Алинг на патот кон Сонот.
Убаво е да се верува.
Убаво е да се може тоа.
Како се прави тоа - не би знаел...
No comments:
Post a Comment