Кој рано рани

(By Roger Mortis, 230/110)
It's eight fifteen
And that's the time that it's always been
We got your message on the radio
Conditions normal and you're coming home...
(Orchestral manoeuvres in the dark)

Нуклеарната бомба како најдеструктивен нус-продукт на човечката цивилизација е употребена само на два наврати, обата над Јапонските острови, во Август 1945. Иако е детонирана повеќе од 2.000 пати во разни форми, `пробно` и `експериментално`, со тоа збогатувајќи ја атмосферата, почвата и водите на планетава со честички кои носат радост и среќа - надвор од тие две детонации in anger на крајно цинично кодно именуваните бомби `Дебелиот` и `Детенцето`, сеуште светот не доживеал хет-трик на атомска експлозија над некој урбан центар.

Бомбата како бомба се разликува од конвенционалните бидејќи делува на повеќе начини и останува во долг и непријатен спомен со своето контаминирачко дејство. Прво во посета доаѓа механичкиот ударен бран предизвикан од силината на детонацијата изразена во илјадници тони конвенционален експлозив, зад него се влече топлотниот удар поради екстремната температура која се развива за време на експлозијата, третиот јавач е јонизирачката радијација која убива брзо и болно, четвриот е снажниот електромагнетски пулс а бонусот е во вид на зрачењето кое паѓа од небото со часови и денови во вид на дожд или прашина и служи за долготрајна контаминација на подрачјето погодено од ваква ситуација.

Количината на среќа потребна за да се преживее горенаведеното е навистина значителна. А количината на среќа потребна за да се преживеат двете атомски бомби...е толку астрономска што крајно би ги шокирала сите коцкари, кладилничари и хазардери на светот.

Таква среќа имала една сосема реална личност, јапонскиот конструктор на бродови Цутому Јамагучи кој преживеал не една туку две атомски експлозии!

Цутому по природа воопшто не бил хазардер, обично играл на сигурно и бил почитуван член на заедницата. Работејќи во корпорацијата Мицубиши во Нагасаки, еден ден бил распореден на тромесечна работа во Хирошима, во последното воено лето, 1945. Последниот ден од неговата работа бил 5.август а веќе на 6-ти требало да се врати во Нагасаки. Го пропуштил утринскиот воз поради тоа што ја заборавил својата пропусница во канцеларијата и така ги дочекал судбоносните `осум и петнаесет` на некои три километри воздушна линија од `нултата точка`...
Господинот Јамагучи потполно јасно го забележал бомбардерот Боинг Б-29 и самата бомба која била успорувана со помош на падобрани. Било чудно што само еден единствен авион фрла една единствена направа, сосема различно од традицијата на стотици бомбардери кои фрлале илјадници бомби во еден лет над Јапонија.

Причината станала брзо очигледна, заслепувачкиот блесок и погоренаведените `убавини` кои следеле во подножјето на атомската печурка му нанеле тешки повреди на Цутому, пукнати тапанчиња на ушите, изгореници, привремено слепило...освестувајќи се по некое време поради тешките болки, Цутому се упатил во засолниште каде што ја поминал ноќта. Утрото заминал за...Нагасаки!
Иако повреден, следејќи го стереотипот за фанатичната јапонска работливост - Јамагучи се појавил на своето работно место на 9.Август. Утрото кога еден друг Боинг Б-29 со една друга бомба веќе летал кон градот-резервна опција...бидејќи над примарната цел (градот Кокура) временските услови биле толку лоши што го оневозможиле фрлањето на бомбата...

Разговорот помеѓу Цутому и неговите колеги кои со неверица го слушале неговото тврдење дека само една единствена бомба ја разорила Хирошима од каде што Цутому се вратил - бил прекинат со нов силен блесок и нова експлозија. Не верувам дека уште од кога хомо-сапиенсот се здобил со моќ на говор, низ историјата на меѓучовечките муабети - едно тврдење било афирмирано на толку сурово прецизен и навремен начин.
Повторно наоѓајќи се на околу три километри од `нултата точка` Цутому овој пат потполно неверојатно - поминал без особени повреди, ушните тапанчиња и онака веќе му биле надвор од употреба...

Преживувајќи ги двете бомби во бизарен сплет на фантастични околности, за овој човек може да се постави прашањето колку на прво место Цутому бил `баксуз` да се најде воопшто во позиција да биде погоден од двете експлозии?! После војната, носејќи си ги со себе последиците од бомбардирањето - Цутому Јамагучи сепак доживеал длабока старост и во 2009.година станал прв официјално признат двоен преживеан од атмоските експлозии иако се претпоставува дека има и други кои ја имале таа сомнителна среќа да се најдат на двете места во распон од 72 часа.

Денес веќе покоен, Цутому останува познат во светот како човекот кој преживеал две атомски бомби и со тоа крајно изместувајќи некои стандарди при перцепцијата за среќа...или несреќа.

Исчекување

(By Roger Mortis, 229/109)
На почетокот беше Зборот. Барем така пишуваше во книгата која Димитрија ја читаше веќе десетина години, секогаш откажувајќи се некаде помеѓу дванаесетта и петнаесеттата страна.

Димитрија одамна очекуваше телефонски повик, долго време чекаше ѕвончето на вратата да заѕвони. Дури и кога отвораше електронска пошта - беше сиот во исчекување. Така еден ден слушајќи ја Everyday од Бади Холи се присети што тоа исчекувал толку време...
Димитрија го очекуваше комбето, она за кое раја тврди дека било жолто, да дојде и конечно да го однесе во институцијата од која што избега во времето уште кога клетите грци станаа европски прваци во фудбал.
Но комбето никако не доаѓаше, умот на Димитрија грчевито се обидуваше да сфати како тоа никој да не приметил дека е отсутен од заводот за ментално здравје `Скопје` во село Бардовци.

Што, зарем работата е до таму стигната да не се евидентираат лудаците по лудници?
Живеејќи постојано во исчекување, Димитрија насекаде гледаше потенцијални работници на заводот како го бараат. Секој цајкан, секој чувар, лекар или војник па дури и секој уличен чистач со флуоресцентен елек - му предизвикуваа нелагодност, паничен страв дека конечно дошол и тој ден, да биде фатен како ретка пеперутка и вратен меѓу меките ѕидови на лудницата.

Животот на Димитрија не беше воопшто гламурозен. Дури и по локални балкански стандарди живееше повеќе од скромно. Монотонијата беше нарушена единствено од неговите лабилни нерви и тиковите кои му играа по фацата. Несериозно беше да очекува богат социјален живот но Димитрија никако не се откажуваше од барањето на среќата. А таа, според него - се криеше во пронаоѓањето на соодветна жена која ќе го усреќи, ќе му роди неколку деца и ќе го обожава како да е комунистички диктатор. Таа жена постоеше и Диме беше одамна смртно сериозно вљубен во неа. Нејзиното име беше необично за овие простори, Џесика, а нејзиното презиме всади сомнеж кај Димета дека се работи за албанка, бидејќи жената на неговиот живот се презиваше Алба.

На почетокот беше Зборот. А тој збор дојде од телевизијата. Таму, сосема ненадејно - Диме слушна дека Џесика стапила во брак.
Неговите нерви не можеа да го издржат тој шок, Диме целосно се препушти на насилните пориви, Диме се претвори во ѕвер, истрча во подрумот и ја зеде пушката.
Дојде времето за пресметка со суровиот свет!
Качувајќи се на покривот, Димитрија внимателно бараше цел по која ќе стрела.
Неколку минути подоцна падна и првата жртва.
Прокнижан од дијаболата на димевата воздушна пушка, првиот гулаб падна на главата на случаен минувач, пензионер. Кој пак веднаш го скри гулабот во ќесето во кое влечкаше леб и `Подравка` инстант-супа - бидејќи не очекуваше ваков небесен поклон. Неделниот ручек ќе биде збогатен со голубија чорба...

Еден Денар за државен удар

(By Roger Mortis, 228/108)
Во ова постмодерно, постиндустриско и политички коректно наше време се чини дека митот за `фер и демократски избори` е сеприсутен, непобитен и универзално пожелен. Ако се исклучат мали енклави како Северна Кореја, Саудиска Арабија и Куба - светот изгледа дека се движи по траекторијата која барем официјално, ја одредуваат милиони гласачки ливчиња. Колку е тоа реално е друго прашање, прашање со кое воопшто не се замарал месје Робер Денар, оригиналното `Куче на војната`, лик кој државниот удар го довел до ниво на уметност, а кој слободното време го употребувал за стекнување нималку ласкави титули како полигамист, сериски апостат и полутаен агент.

Откако отслужил воен рок во француската морнарица за време на колонијалната војна во Индокина во почетокот на педесеттите, Боб одлучил да вплови во приватни води бидејќи државната воена служба била богата со ордени но сиромашна со кеш.
Наоѓајки се во Мароко како платеник на колонијалната управа, Денар потпаднал под шармот на некоја еврејка што го навело за прв пат да ја смени својата религија и да се преориентира од католицизам на јудеизам. Не е познато како завршила таа љубовна приказна, но Денар не губел време и се замешал во првиот од како што ќе произлезе, десетиците државни удари во кои учествувал или ги организирал.
Како секој почетник и Боб Денар се одлучил да започне дома, т.е. се вклучил во десничарска група која припремала државен удар во Франција, со цел да падне премиерот Пјер Франс. Откако заговорот бил прерано откриен Боби-бој добил робија од која што излегол благодарение на амнестија произлезена од неговата намера да се вклучи во особено крвавата војна во Алжир.
Не останал премногу време таму во својство на таен агент бидејќи војната и онака била веќе загубена. Боб се враќа `дома` каде што тешко успева да се вклопи во цивилниот живот, се бави едно време со продажба на машини за перење и разни odd-jobs кога дознава за организирање на платенички единици во соседна Белгија кои биле упатувани во Белгиско Конго.
Во тоа време (1961) поради постоење на левичарска власт во Киншаса под водство на Патрис Лулумба, западните сили се одлучиле да иницираат сецесионистичка војна за да го урнат новиот режим - и со таа цел покраината Катанга под водство на некој манијакален лик под име Мојсе Чомбе се отцепила од Конго следејќи го сосема свежиот милениумски стремеж на катанганскиот народ за своја државност.

Проблемот бил во тоа што Катанга немала аскер. Затоа тука биле `Кучињата на војната` меѓу кои и Денар, маса платеници од Европа, збир на сериозно питорескни ликови од екс-есесовци, поранешни членови на Легијата на странци и `Алпските ловци` па се до бивши припадници на САС, ГИГН и разно-разни армии, авијации и морнарици.
Денар баш во таа војна се стекнал со псевдо-легендарен статус откако разбил неколку опсади, извлекол од обиколување неколку единици и ликвидирал извесен број непријателски сили.

Но и покрај платениците, новиот режим во Катанга бил од привремен карактер, после паѓањето на Лулумба и неговата ликвидација - потребата од поделба на Конго-Киншаса исчезнала а самиот сецесионистички режим, потонат во корупција и малверзации - многу лесно пропаднал. Тоа бил знак за Денар да бара ново жариште, овој пат во тогашна Родезија (денешно Зимбабве), малиот апартхејдски брат на Јужна Африка каде што со години беснеел low-level conflict помеѓу белата власт и црнечката герила.

Како некаква реинвенција на легендата за `Дивите гуски`, Боб Денар бил расположен за постојано најмување, некои можеби би повлекле паралела со улична проститутка а некои би додале дека најстар занает не е проституцијата ами военото наемништо, што и не толку далеку од вистината.

Како и да е, Боби се вратил на својот католицизам, служел и како советник на тајната полиција на иранскиот Шах (Савак) и како контра-герилски воин во Нигерија и како платеник во кризата со Јемен, едно време повторно се вратил во Конго-Киншаса (овој пат преименуван во Заир) за да угуши некаков револт, учествувал во португалската колонијална војна во Ангола, се ставил на служба на француски и остали интереси за кои оганизирал државни удари во Бенин, Габон и Гвинеја...листата иако конечна сепак е преголема и преобемна за обичен блог-пост и затоа ќе се задржиме на Денаровата најголема страст, креирање на политиката во Коморскиот архипелаг, зафлено место во Индискиот океан каде што Боб еден период ќе стане Сива еминенција, Калиф над калифот, лик кој просто плаче за една добра екранизација.

Прв пат се појавил на Коморите во 1975 со цел да организира државен удар (а што би барал друго таму) против тогашниот претседател кој не бил по вољата на Париз. Ударот успеал и бил инсталиран нов водач, близок до булеварот Мортие (францускиот Ленгли). Но како и многу други инсталирани лидери и овој не бил среќен во својата улога на марионета и затоа започнал да `забегува` со свои, наводно пролевичарски програми.
Во тоа време, разните диктатори и `доживотни` претседатели во Африка ги плашеле со зборовите `биди мирен синко оти ако не си умен, ќе ти дојде чичко Боб Денар нагости` па така и во овој случај - непослушниот претседател бил отстранет со нов државен удар организиран од Боб. Не само тоа туку претседателот бил ликвидиран, чисто за да се обесхрабрат други слични ситуации...

На Денар островите му прираснале за крвавото срце, закоравениот платеник се разнежнил во тропскиот рај, повторно ја сменил верата (овој пат од католицизам во ислам), се оженил неколку пати и воспоставил претседателска гарда од 500 специјалци кои лично ги организирал и дрилал.
Таа гарда најмалку била тука за да го штити најновиот претседател инсталиран од Париз туку постоела како рекетарска служба на Денар и негова лична преторијанска гарда. Бидејќи типот станал де-факто цар на островите. А цар може да пројде и без круна, но без своја лична гарда - никако.

Неговата организација постојано го кршела ембаргото кон Јужна Африка и служела за тајни испораки на оружје и опрема на апартхејдскиот режим, купени од Франција. Авиони Мираж, оклопни возила, ласерски наведувани бомби па дури и нуклеарни реактори си го пронашле својот пат кон Кејп Таун.
За тие услуги, Денар бил богато награден од француските тајни служби, со што за некое време инвестирајќи ги парите низ островите се претворил во локален тајкун. Неколку бракови подоцна, исламот му здодеал и повторно се вратил на католицизмот...

Изгледало дека нашиот `јунак`, полигамист и полиглот - ќе си остане доживотно на островите како бубрег во лој...но темни облаци почнале да се собираат над брковите на Боб, најновиот коморски претседател не бил среќен што мора да биде `втора виолина` во архипелагот, ако на тоа се додаде можноста за приграбување на приграбеното - на Денар му било заповедано да ја распушти гардата. Одбивајќи, Денар и `кучињата` се нашле во вооружен судар со коморската армија и полиција при што кулминацијата била особено филмска, Денар со неколку елитни колеги се пробил до претседателската палата и лично го застрелал претседателот, но во сета гужва и самиот бил ранет. Во новонастанатата ситуација, Боб одлучил да ги напушти островите и се упатил во Јужна Африка со цел да се избегне масовно крвопролевање. Во тој период и самиот станува `терет` на француските тајни служби, бидејќи се` почесто си работи за себе отколку за нарачателите.

Нај-нај новиот претседател го прогласува Боб за Персона-нон-грата на островите со што само ќе си потпише смртна пресуда, Денаровата одмазда ќе го стигне неколку години подоцна.
Во меѓувреме досадувајќи се во Франција и покрај повторниот трансфер во ислам, Боб го планира јубилејниот дваесетти државен удар на Коморите. Сосема приватно и без знаење на француските власти, Боб присобира стари колеги, ветерани од африканските војни и во 1995 се упатува на своите омилени острови.
На чело на 33 закоравени платеници кои со помош на гумени чамци се префлаат од еден изнајмен брод на Коморите, Боб става крај на владеењето на уште еден претседател. Поголемиот дел на претседателската гарда, обучена баш од него - не дава никаков отпор и се става на располагање на својот стар основач кој важи за култен војник на тие простори.

Неговата власт трае кратко, некои десетина дена бидејќи Жак Ширак и друштво почнуваат да се сомневаат дека добриот стар Боби полудел. Поминато било времето на наемнички подвизи, кучињата на војната се` помалку можат да работат на своја рака, `филмските` акции без дозвола `од горе` биле одбивни за Версај.
Веројатно и тоа што Денар не известил никого за планот да стане `цар` на Коморите била една од капките кои ја прелеале чашата...

Упатени биле две фрегати и две корвети натоварени со специјалци, легионери и падобрански единици а од воздух подршка на операцијата `Азалеја` (како што била наречена француската воена интервенција за соборување на Боб Денар) пружале хеликоптери, набљудувачки авиони `Бреге Атлантик` и транспортните `Трансал Ц-160` кои требало да истоварат падобранци за освојување на клучните стратешки точки на островите.

Неочекувано авантуристите се нашле во тешка положба, иако Боб покрај 33-те колеги имал на располагање и преку 500 `гардисти` од кои можел да очекува лојалност, заедно со неколку тешки митралези кои ги донеле со себе - сепак сето тоа било премалку за да се помисли на сопирање на француската интервенција. После спорадични борби во кои загинале четири а биле ранети девет `гардисти` и неколку легионери - `војната` заршила со предавањето на Денар и новата власт. Денар бил приведен и однесен во Париз каде што бил осуден...условно (!?) бидејќи неговите стари контакти од француските разузнавачки служби и политичарите на кои им правел услуги - се погрижиле забеганиот авантурист да не пројде ниту еден ден во ќелија.

Наоѓајќи се надвор од својот природен хабитат (државни удари и специјални мисии по Африка), малтретирајќи се со правосудните органи кои со години му наоѓале нови `закачки`, Боб Денар покајнички повторно го примил католицизмот, за последен пат менувајќи ја верата.
И токму навреме - бидејќи во 2007 наводно се упокоил. Наводно - затоа што се појавиле информации, сведоци кои го виделе на разни локации низ Африка подоцна, дека искористувајќи некои од десетиците алијаси со соодветна пасошка документација, Боб едноставно избегал од Франција...

Која и да е реалната верзија за финишот на Денар, дали веќе го имаат изглодано црви или пак некаде пие коктел под тропското зајдисонце - тоа е сепак крајот на еден неверојатно живописен лик кој ја надминува бирократско-воената рамка на злокобната француска надворешна политика и забегува во категорија сама за себе, категорија за која не може да се каже ништо добро освен дека во неа никогаш не е досадно...

Blackadder

(By Roger Mortis, 227/107)
Не е тајна дека телевизијата влијае врз оформувањето на нашите ставови и погледи кон животот. Може да се преправаме дека не е така, во налет на замислена оригиналност во споредба со `обичните` луѓе, но во тој случај би се работело за самозалажување.
Нема ништо лошо во тоа само по себе бидејќи и телевизијата како и се` друго има широк дијапазон на (не)квалитет. Квалитетот, барем што се однесува на ситкомите, би рекол дека останува од оваа страна на Атлантикот, а квантитетот на онаа.
Можеби познатата изјава на еден филмски режисер дека `Во Холивуд никогаш не го фрлаат ѓубрето, само го ставаат на ТВ` е делумно точна. Секако е точна кога се работи за напливот на ѓубре во вид на локални ТВ-шоуа и серии од земји од третиот свет. Иако во тој случај не е крив Холивуд туку Боливуд.

Ако нешто од телевизијата влијаело на креирање на моите ставови, тогаш тоа е британската ТВ серија Blackadder (на овие простори позната како Црна Гуја, според хрватско-српскиот превод).

За серијата може да се каже дека е ситком но надвор од тоа - не е погодна за класификации.
Дека Црната Змија е најдобриот продукт на осумдесетгодишната британска традиција на телевизиска продукција е аксиома! А дали е најдобра тв-серија на сите времиња е сепак отворено прашање. Иако не и за мене, дека е најдобра на сите времиња ми е одамна јасно.
Како идеја е изнедрена во умот на сценаристот Ричард Кертис и актерот Роуан Аткинсон на кои подоцна им се придружува и Бен Елтон. Идејата ја реализира продуцентот Џони Лојд, нормално за ББЦ. Снимени се 28 епизоди, 24 `редовни` во четири сезони, пилот епизода и три `специјални` во периодот од 1983 до 1999.

Жанровски се разликува од сезона до сезона.
Првата серија се одвива во доцниот среден век, на дворот на кралот Ричард IV, каде неговиот син Едмунд е во центарот на збиднувањата. Иритантна и скоро андрогена појава, Црната Змија се обидува да го исполни погрешното пророштво на три гледачки и да стане крал. Другарчиња (сајдкикс) му се лордот Перси, наивен аристократ со скромна интелигенција и Болдрик, лукав селанец и единствен потомок на несреќната средба помеѓу некаков свињар и жена со брада. Овие тројца остануваат перманентни ликови низ целиот серијал, останатите доаѓаат повеќе како декор.

Втората сезона е сместена во времето на Елизабета прва, кралицата-девица каде Едмунд и пријателите се обидуваат да опстанат и да се збогатат во кругот на тотално нервотичната кралица и нејзиниот привезок, расипаниот прв Лорд Мелчит. Тука имаме големо карактерно отстапување кај Едмунд кој веќе не е мизерна и бедна креатура со крештав глас туку man of his age, заводник, преварант и со забележлив пораст на умствените способности во споредба со неговиот предок.
Тоа што отишло во главата на Едмунд, веројатно сценаристите го позајмиле од главата на Болдрик која станува сосема празна, нешто над минималните услови за да не биде ментално ретардиран. Но и како таков Болдрик успева да направи многу проблеми на самиот себе и на Едмунд. Перси...повторно си е Перси.

Третата сезона се случува за време на Наполеонските војни, Едмунд малку физички различен од претходно но константен во своите бескрајни обиди да се обезбеди себеси со богатство. Повторно е во кругот на власта, иако само периферно како батлер на принцот од Велс. Болдрик е вљубен во една репка, а Перси прави пауза. Но затоа тука е принцот од Велс, англискиот престолонаследник и син на лудиот крал Џорџ. Наследувајќи од татка си слаб ментален склоп, принцот станува цел на едмундовите обиди да стигне до успех и богатство а сето тоа кулминира со стапувањето на Едмунд на тронот...

Четвртата сезона е и најзрелата, сценаристички. Серијал со силна антивоена порака кој се случува во рововите на западниот фронт за време на првата светска војна. Blackadder е веќе помалку резигнирана фигура која својот потенцијал за цинизам, иронија и сарказам го изоштрува и рафинира до крајни граници. Како офицер од понизок ранг, не е воопшто склон кон херојски испади, само се обидува да преживее и ништо повеќе. Но и самото тоа е проклето тешко. Посебно со Болдрик како помошник. И Џорџ. Кој не е принц овојпат, само подофицер. Перси повторно го нема, иако се трансцедентира во ликот на капетан Дарлинг, писар на генералот Мелчит - кој пак е карикатурална фигура со наследен статус во општеството и воено-тактички способности еднакви на оние на пијан Орангутан. Како таков - е смртна закана за обичниот војник кој треба да умре извршувајќи некаква идиотска наредба. Финишот на серијата е трагичен, спомен на милиони изгубени млади животи кои во очите на државата не вределе повеќе од половина метар квадратен освоена територија. По човек...

Пилот епизодата и специјалните епизоди одработуваат други теми, неповрзани со основната серија, но во истиот дух. Посебно онаа божиќната.
Главна улога и носител на серијата е Роуан Аткинсон, легендата на светската комедија и доајен на сатирата, цинизмот, иронијата, сарказмот и метафорите со сексуални конотации. Познат на пошироката публика како Мистер Бин, улога која му донесе милиони фунти.

Зад ликот на јадниот Болдрик се крие Тони Робинсон, неугледен актер кој стекна мал но значаен углед со глумата во Blackadder. Се сретнува и ден денес низ алеите на кабелските телевизии, поточно на Хистори каналот каде е водител на емисии за археологија и историја.
Џорџ го глуми Хју Лори, денес голема ТВ ѕвезда благодарение на духовното чедо на Црната Змија - Др.Хаус.
Перси е Тим Мекинерни, опскурен англиски глумец, кој можеби и не се сеќава дека некогаш воопшто глумел...
Позначајни улоги во серијата имаат и легендите на британското актерство - Стивен Фрај и Миранда Ричардсон.

Во никој случај ситком кој ве тера на церекање или изливи на смеа, хуморот во Црната Змија работи со задршка, како бомба со часовник која најчесто може да се активира при разговор со неинтелигентна особа, со идиотски надреден или било каков наметнат авторитет. А човек може и спонтано да се присети на некоја фраза, онака, додека чека во редица за да плати сметки...

Ако досега сте направиле таков пропуст во својот живот и не сте ја гледале серијата - веднаш упатете се до најблискиот Торент-трекер и искупете се за тој грев. А ако сте ја гледале и `не ви се допаднала` тогаш не знам што би можело да се каже освен - Lord have mercy on your soul...

Само лагано...

(By Roger Mortis, 226/106)
And who by fire,
who by water,
Who in the sunshine, 
who in the night time,
Who by high ordeal, 
who by common trial,
Who in your merry merry month of may,
Who by very slow decay...
(Leonard Cohen)

Маестро Коен сосема прецизно го лоцира феноменот на тивкото самоубиство, она каде што нема истурени мозоци, празни чаури, јажиња кои се нишаат над турнатото столче, скокање од мостови, сечење вени или гнетење Фенобарбитол.

Тоа е самоубиството каде човекот полека гние, одамна се откажал од животот, ја игнорира инерцијата како да е досадна мува и само чека смртта да се сети и да го земе. А тоа може да е по 5, по 25 години или по 55 години, правило нема.
Веројатно зависи од тоа колку време ќе фати за да животните сокови конечно пресушат.
Или на кратко - `Ја и мој живот смо се разишли на различите стране` како што изјави еден лик од одличниот екс-ју социјален филм `Петријин венац`, со тоа скоро совршено дефинирајќи ја оваа тажна состојба.

Тоа тивко самоубиство е масовна појава на овие простори. Неспоредливо побројно од активниот суицид, иако и таа цифра не е за занемарување во последните две проколнати децении.
Безживотни лица накалемени врз безживотни тела кои само правно-формално се сметаат за живи - можат да се забележат на секој чекор, во автобус, пред шалтер, на постојка, на пазар, на улица...а можеби и во самиот ваш дом.

Но она што ваквите луѓе ги одвојува од драматичните самоубијци кои активно пристапуваат кон проблемот на скратување на сопствениот живот - најчесто е непосредната околина, семејството, играчките, кафенцето, пивото, неделната утакмица која со децении губи по некоја ронка драж, peer pressure midst the variety of zombies...а можеби е тоа што сеуште тлее некаква надеж, некаде запретана во потсвеста дека можеби утре...

Утре...
Што утре?
Ништо.
Онака.
Можеби нешто
Шо знаеш?

Taiwan

(By Roger Mortis, 225/105)
She could have been from Taiwan
for all intents and purposes
When One was so inept
to establish the lines of communication
with her...
On her part, she left all the lines open
more then few nudges,
subtle and graceful
With open heart and open eyes
Didn`t matter though
all of them signals loud and clear
remained mysterious for One too daft to notice
as if she was from Taiwan...

An Enigma deciphering machine
could have come in handy
to decode all them messages
broadcasting along the open lines
of her graceful femininity
But even if One had such a device
One cannot help to ponder
that he would have still missed the gentle nudges
coming straight from her heart
as if she was from Taiwan...

Since she grew weary
of keeping the lines open
in expectation of One`s light bulb
finally to flesh up
Mild shadow of disappointment
crossed her sweet face
And she wondered...
had she miscommunicated something
had she failed to sent the proper message
As if she was from Taiwan?

She wasnt` from Taiwan
but she might as well could have been
For the One that broke the lines of communication
being rather emotionally color blind
Or maybe just having a fit of cowardice
To fathom that, Yes
all of that effort was meant for him
Instead of looking behind his shoulder
expecting a different receiver

To cut the story short
It was One that could have been from Taiwan
Better yet Inner Mongolia,
Soviet Russia,
Or Deutsche Demokratische Republik,
just plainly too daft
to perceive the obvious
and indulge in the happiness
that eluded him for quite some time
just as if he was

From bloody Taiwan...

Рајот

(By Roger Mortis, 224/104)
Во бесконечната галерија на религиозно индуцирани глупости постојат и своевидни бисери кои одолеваат на времето и заземаат посебно место во ризицата на човековата креативност.
Една таква приказна е онаа за `Старецот од планината`, човекот кој за разлика од светите списи кои само напразно ветуваат - навистина го изградил Рајот!
И тоа на земјата.

Местото било во околината на тврдината Аламут која се наоѓа во денешен Иран, а тогаш била само една од неколку отцепени територии со одредени симптоми на државност.
Времето било средновековно, забавата била загарантирана, крај на 11-ти и почеток на 12.век, време на почетоците на крстоносните војни во поширокиот регион, период на поделба кај една секта на шиитскиот Ислам под име Исмаелити од чија фракција позната како Низарски Исмаелити потекнувал и споменатиот `Старец од планината`, Хасан-ал-Сабах.

Човек со мисија од Алах да ја шири речта на својата секта, Хасан отишол многу подалеку од својата иницијална задача, до таа мера што е тешко да се дефинира од денешна перспектива. Мистик, основач на клуб на убијци, креатор на политиката во регионот, алфа и омега, од се` по нешто, полумитска фигура за која пишувале и славните скитници Марко Поло и Мохамед Ибн-Батута.
Оригиналноста кај Хасан се состои најмногу во тоа што дошол на идеја да го изгради Рајот, Џенетот, горе-долу онака како што бил опишан во Куранот. Но тоа не била цел сама по себе туку само средство со кое ќе обезбеди фанатично лојална група на специјални агенти кои предано ќе ги извршуваат наредбите. Обуката на мала формација агенти била од насушна потреба за опстанокот на псевдо-државичето поради немањето доволно луѓе за организирање на војска. Затоа мали групи одлично обучени и опремени Федаини кои хируршки прецизно ќе удрат во самиот нервен систем на противникот (врховната власт, финансиската и воена елита) биле неопходни.

Но како да се обезбеди лојалност на тие луѓе, кои колку и да биле обучени и извежбани сепак биле само луѓе, склони на земни задоволства, пари и статус?
Таа дилема не му давала мир на Хасан се` додека не се присетил дека ниту едно земно задоволство не може да се мери со она кое го нуди Рајот. И за таа намена, на супер-тајна локација изградил велелепна оаза која изобилувала со најдобра храна и пијалаци, најквалитетната облека и обувка која виреела по Ориентот, каде што од чешмите течеле Шербет и Мед, а гранките на дрвјата натежнувале со зрели плодови, местото имало совршена послуга и секако, бројна група на прекрасни Хурии, жени кои биле спремни да ги задоволат сите потреби на еден маж, од оние најбаналните па се до оние кои ниту самиот маж не би сакал да си ги признае на самиот себе.

Колку оваа идеја била резултат на генијалноста на Хасан толку била предизвикана и од консумацијата на Хашиш и Опиум, две супстанци кои делувале особено стимулативно на фантазијата низ вековите...

После напорната и темелна обука, кандидатот бил повикуван кај Сабах каде што му биле давани Шербет и Хашиш. После нежното паѓање во сон, кандидатот се будел во Рајот! Простите млади дечки од персиските и асирските вукојебини наеднаш се најдувале на едно сосема совршено место кое било пофантастично во реалноста отколку што тие самите би се осудиле некогаш да мечтаат, каде ниту една желба не останувала незадоволена. Лишени од секаква грижа и непријатност - останувале во Рајот извесно време после кое изненадно се буделе повторно во тврдината Аламут, повторно опкружени од секојдневието...

Одненадеж лишени од рајските задоволства, кандидатите би сториле апсолутно се` за повторно да се најдат таму, желбата за Рајот им останувала врежана во умот засекогаш, посилна од секој инстинкт и секој нагон. Како такви, биле совршени агенти, дисциплинирани и мотивирани да се инфилтрираат во дворовите на непријателски калифи, шеици и имами, кралеви и цареви, секаде до каде што допирале Хасановите планови. Многу богаташи и крунисани глави кои одбивале да платат годишна `такса` за Хасан, посебно омразените турци-селџуци - се буделе со последно предупредување во вид на нож забоден во перница. Некои плаќале веднаш, некои биле убивани но после некое време гласот за Асасините почнал да влева страв и паника така што `таксата` била плаќана без проблем.
Некои владетели се обидувале со сила да стават крај на Асасинската секта но тоа завршувало безуспешно, со тешки порази од рацете на дечките кои би победиле секого само за да се вратат во рајот.
Асасините се здобиле со непропорционално влијание во регионот ако се земе во превид нивниот мал број и мала територија, благодарејќи на постоењето на рајот...нешто слично би било кога денес Луксембург би бил голем фактор во Европа. Но Луксембург нема свој рај, е кога сме кај тоа го нема и Брисел...

За разлика од денешните исламски фундаменталисти-самоубијци кои `на жими мајка` веруваат дека после смртта ќе се најдат во рајот, нездрав микс од очај, ефтин мистицизам и скромна интелигенција - Асасините повремено се најдувале во сосема реален Рај и никогаш не се самоубивале туку се бореле до последна капка крв со надеж дека ќе стапнат пак во рајот на овој свет.

Не се знае точно колку време постоел рајот, се шпекулира со некои век и половина, за кое време генерации Федаини жареле и палеле James Bond style низ регионот и пошироко, нивните услуги почнале да ги користат и сунити и христијани и евреи, а после почетните судири со темпларите - не само што склопиле примирје со нив туку станале и сојузници!
Самиот `старец од планината`, Хасан-ал-Сабах умрел во 1124.година а `проектот` се одржал до средината на 13.век кога конечно Аламут и останатите тврдини паднале под наездата на манијакалните варвраски степски орди познати под заедничко име - Монголи.
Сировите креатури биле во поход за освојување на светот, воена супер-сила пред која не можеле да се одржат ниту Федаините. Иако еднаш успеале да го вратат Аламут под асасинска контрола, монголите биле едноставно...премногу на број. После неуспешниот обид за атентат над тогашниот монголски Кан, асасините побегнале од регионот, оставајќи ја територијата на милост и немилост на монголската наезда.

Што се случило со рајот не се знае, бидејќи локацијата на истиот не се дознала никогаш, но не е тешко да се претпостави дека без постојан поток на злато за финансирање на еден таков проект - рајот едноставно бил изеден од забот на времето, иако останала една мала легенда која и пркоси на времето во сета своја генијална забеганост.

Низарските исмаелити постојат како шиитска секта и ден денес (династијата на милијардери и џет-сетери на Ага-Кан се нивни припадници) и можеби се најпрогресивната исламска деноминација во моментот.
Поимот Асасини, изведен од Хашиш(ини), модерно кажано џанаци или наркоси на хаш - како синоним за убиец/атентатор си нашол пат до многу светски јазици благодарение баш на оваа секта. Тоа е скромното наследство кое оваа секта го оставила на светот...

Thug life

(By Roger Mortis, 223/103)
Далечното минато, неоптеретено со постоење на медиуми, скоро сосема слободно од било каков вид на масовно ширење на информации - било особено погодно за долговремено егзистирање на оригинални здруженија на граѓани познати како секти, од кои една е посебно фасцинантна.
Сектата Таги, со своето делување во тек на половина милениум и со бројот на жртви кој е поголем од оној на сите секти во историјата земени заедно, оригиналните Thugs, ужасот на Индија - се издвојуваат од една просечна хомицидална секта по времетраењето, еволуцијата во клуб на платени убијци и според безграничната лојалност кон божицата Кали. А таа е само едно од милионите божества, полубожества и аспекти на божества во хаотичниот верски систем познат како Хиндуизам.
Некаде добра, фина, плодна и конструктивна, некаде зла, одвратна и деструктивна, во овој случај нејзината сила зависела од редовното снабдување со човечка крв и пригодните ритуали над жртвуваните.

Како и сите натприродни будалаштини, така и оваа е подложна на секакви интерпретации а во случајот со сектата Таги - жедта за крв која наводно и била потребна на Кали за да опстане во оваа реалност е ништо повеќе од уште една теолошка дилема во слава на ирационалното.

Етимологијата на популарниот англиски поим Thug (кој означува грубијан, криминалец, `горила`), упатува токму кај припадниците на оваа секта кои во времето на Британскиот Раџ биле предмет колку на бројни легенди и митови, толку и на смртоносна реалност и големи напори на британските колонијални власти да стават крај на опасноста.

Организирани уште во тринаесеттиот век, Тагите со векови демнееле по патиштата и крстопати, залутани патници и товарни коли, гласници и конвои исчезнувале од површината на светот со помош на тивките орудија на Тагите кои презирале пролевање крв во страв да не ја навредат Кали.
Затоа користеле посебни ткаенини со кои ги давеле своите жртви. Крвта на жртвите не смеела да се пролее на земјата бидејќи со тоа станувала нечиста и непогодна за апетитот на Кали, од таму следи дека Тагите природно се свртеле кон давењето како modus operandi.

Со векови припадниците на оваа секта ја усовршувале уметноста на практичан `глума` со цел да се камуфлираат во безопасни патници кои влеваат доверба, со еден збор биле нешто како ретардирана верзија на јапонските Нинџи.

За разлика од други секти, кај Тагите членството било наследно, стриктно од татко на син, со ретки случаи на регрутирање на бистри деца со брзи прсти од редовите на потенцијалните жртви, над кои ќе се сожалел некој `давител`. Ритуалот за иницијација бил посебно згоден, а започнувал на десетгодишна возраст кога идниот Таг морал да биде сведок на ритуално убиство! Подоцна следувале учества во грабежите како `логистика`, за да после неколку години `обука` се пристапело кон првото убиство со кое младиот Таг влегувал во светот на возрасните...

Бројот на жртви на оваа секта е невозможно да се утврди, пред се поради неверојатниот временски период во кој во тотална тајност егзистирала оваа организација, се` е оставено на проценки и шпекулации каде што цифрата од 30.000 жртви се зема за апсолутно најниска а онаа највисоката оди и до два милиони.
Како и во многу други ситуации, можеби и тука вистината е некаде на средина што сепак остава простор дека секташите убиле стотици илјади луѓе со што се одвојуваат од светот на деструктивните секти и влегуваат во категорија на општествени непогоди бидејќи од нивна рака настрадале повеќе луѓе отколку во многу војни и епидемии.

На почетокот на 19.век, британските колонијални власти сеуште одбивале да поверуваат во постоењето на вакво нешто, нивниот скептицизам бил засилен и од тоа што немало извештаи за британски жртви а локалната раја и онака била бизарна `потрошна роба`.
Она што подоцна ги навело на дејство била трговијата која почнала да трпи од постојаните напади на секташите и фанатичната упорност на еден човек, Сер Вилијам Хенри Слиман, заменик гувернер на неколку области на потконтинентот и воен ветеран од бројни конфликти на тие подрачја.
Слиман имал сериозна мака да ги наведе властите на дејство бидејќи ретко кој верувал дека Тагите сеуште роварат, но после самоиницијативното заробување на неколку секташи и доставувањето на сериозни докази - Британскиот Раџ му дал одврзани раце при справувањето со сектата.

Била формирана специјална паравоена единица (Thuggee and Dacoity Department) која била задолжена да ја елиминира сектата без премногу церемонии. Од 1835 до 1850 траел беспоштедниот лов на секташи во кој имало од се` по нешто, употреба на она што подоцна ќе биде познато како counter-insurgency tactics, цели битки и операции против организацијата, бројни судења и истраги при што најмалку 1500 членови на сектата биле осудени на смрт а уште повеќе затворени или протерани.

Најзначаен момент бил фаќањето на легендата на Тагите, извесниот Таг Бехрам кој за време на половина век `ординирање` своерачно ликвидирал 931 жртва што го става во нова, досега непозната категорија на серијски убијци, необичен лик од кого би стравувале манијаци како Џефри Дамер или Ричард Куклински. Природно, Бехрам добил смртна казна и бил обесен во екот на кампањата во 1840.
Обезглавената секта, лишена од своите легендарни секташи и најактивни членови започнала да венее и во наредните децении сосема престанале извештаите за нивните зулуми. Тешко е да се претпостави дека тајна организација со огромно членство искалено низ искуствата на петстогодишно криење од властите би исчезнала комплетно за толку кратко време. Ако ништо друго митот останал да живее до денешен ден и се претпоставува дека низ пустите хиндустански патишта, залутан патник сеуште понекогаш бидува задавен и ограбен од Тагите дури и во 21.век...

Оваа секта има слаба литературна и медиумска покриеност во западниот свет, со исклучок на еден од филмовите во серијалот за `Индијана Џонс` (Проколнатиот храм) каде што археологот-авантурист со своите пријатели се обидува да избега од канџите на Тагите. Во сеќавање останува сцената кога Тагите откорнуваат срца со голи раце кои полека престануваат со чукање надвор од жртвата, судбина која филмски `за малку` не го задеси и самиот Харисон Форд.
Нормално, се работи за филмско искривување на реалноста во која на Кали би и било скршено срцето ако види искорнати срца кои прскаат со крв насекаде и со тоа го загадуваат `горивото` кое ја погонувало...